Türkiye merkezli birçok şirket, üretim gücü, hizmet ağı ve yatırım hamleleriyle Avrupa pazarında kalıcı yer edinmeyi başardı.
Türkiye, son yıllarda ihracat ve marka yatırımlarıyla Avrupa pazarında daha görünür hale geldi. Bazı Türk şirketleri, sadece ürünleriyle değil, aynı zamanda Avrupa’daki doğrudan yatırımları ve satın almalarıyla da dikkat çekiyor. İşte Avrupa’da etkinliği artan 10 Türk markası ve bu markaların öne çıkan özellikleri:
1. Türk Hava Yolları (THY)
Türk Hava Yolları (THY), 20 Mayıs 1933 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından kurulmuştur. İlk olarak Devlet Hava Yolları İşletmesi adıyla faaliyete başlayan kurum, 1947 yılında Yunanistan’a ilk dış seferini düzenleyerek uluslararası havacılığa adım atmıştır. Zamanla büyüyerek küresel bir hava yolu şirketine dönüşen THY, bugün Star Alliance üyesidir ve Avrupa, Asya, Afrika ve Amerika kıtalarında 120’den fazla ülkeye sefer düzenlemektedir.
Brand Finance verilerine göre, Türkiye’nin en değerli markası unvanına sahiptir. Şirketin merkezi İstanbul‘da yer almakta olup, İstanbul Havalimanı yeni ana hub olarak kullanılmaktadır. THY, sadece yolcu taşımacılığı değil, aynı zamanda kargo, teknik bakım ve eğitim alanlarında da faaliyet göstermektedir.
Avrupa genelinde çok sayıda şehre uçuş düzenleyen şirket, Türkiye’nin dışa açılan yüzü olarak önemli bir diplomatik ve ticari rol üstlenmektedir. 30 binden fazla çalışanı bulunan şirket, küresel filo büyüklüğüyle Avrupa’nın önde gelen hava yolu firmaları arasında yer almaktadır.
2. Arçelik / Beko
Arçelik A.Ş., 1955 yılında Vehbi Koç tarafından kuruldu ve halen Koç Holding çatısı altında faaliyetlerini sürdürmektedir. Şirket, ilk başta yerli beyaz eşya üretimi amacıyla kurulmuş, zamanla büyüyerek küresel çapta faaliyet gösteren bir teknoloji devine dönüşmüştür.
Arçelik, bugün itibarıyla Beko markasıyla Avrupa’nın birçok ülkesinde önemli bir pazar payına sahiptir. Özellikle İngiltere, İspanya, Fransa ve Almanya gibi ülkelerde yüksek satış hacmine ulaşmıştır. Beko, Arçelik’in global pazarlarda benimsediği öncü marka olarak tanımlanabilir.
2024 itibarıyla, Arçelik’in global operasyonları büyük ölçüde Beko adı altında yürütülmektedir. Avrupa’da pek çok ülkede üretim tesisleri bulunan şirket, aynı zamanda sürdürülebilir üretim teknolojileriyle de öne çıkmaktadır.
Beyaz eşya, elektronik, mutfak ürünleri ve iklimlendirme sistemleri alanlarında üretim yapan Arçelik, yaklaşık 30 bin kişiye istihdam sağlamaktadır. Şirketin ürünleri dünya genelinde 150’den fazla ülkede satılmaktadır.
3. LC Waikiki
LC Waikiki, 1988 yılında Fransız kökenli bir marka olarak Türkiye pazarına girdi. 1997 yılında Taha Grup tarafından tamamen satın alınarak bir Türk markasına dönüştü. O tarihten itibaren yerli perakende sektöründe hızlı bir büyüme kaydetti.
LC Waikiki’nin misyonu, “herkesin kaliteli giyinme hakkı vardır” ilkesi üzerine kuruludur. İstanbul merkezli olan şirket, 2009 yılından itibaren yurt dışı açılımlarına ağırlık vermiştir. Bugün itibarıyla 82 ülkede faaliyet gösteren LC Waikiki, 23 ülkede pazar lideridir.
2023 yılında markanın sağladığı ihracat geliri 1,1 milyar dolar olarak açıklanmıştır. Aynı yıl itibarıyla şirket, 55 binden fazla kişiye istihdam sağlamaktadır. Koleksiyonlarını Türkiye’de tasarlayan LC Waikiki, Avrupa’da özellikle Romanya, Polonya, Macaristan ve Fransa gibi ülkelerde ciddi büyüme göstermiştir.
Çocuk, erkek, kadın giyimi başta olmak üzere, ev tekstili ve ayakkabı alanlarında da geniş bir ürün gamına sahiptir.
4. Yıldız Holding / Ülker – Pladis
Yıldız Holding, 1944 yılında Sabri Ülker ve kardeşi Asım Ülker tarafından kuruldu. İlk olarak İstanbul’da küçük bir bisküvi atölyesi olarak faaliyete geçen firma, zamanla Türkiye’nin en büyük gıda ve perakende holdinglerinden biri haline geldi.
Ülker, Yıldız Holding’in temel markası olurken, daha sonra Godiva, United Biscuits ve DeMet’s gibi global markalar da grup bünyesine katıldı. 2016 yılında, tüm bu markalar Pladis adı altında tek çatıya alındı.
Pladis, dünya genelinde 5 kıtada, 300’den fazla markayı barındıran ve yaklaşık 4 milyar kişiye ulaşan küresel bir gıda şirketidir. Holdingin merkezi İstanbul olmakla birlikte, Londra’da da operasyonel yönetim birimleri yer almaktadır.
Bisküvi, çikolata, şekerleme ve atıştırmalık ürünlerinde uzmanlaşan grup, Avrupa, Ortadoğu, Kuzey Amerika ve Asya-Pasifik bölgelerinde üretim ve satış faaliyetlerini sürdürmektedir.
Yıldız Holding aynı zamanda perakende ve ambalaj sektörlerinde de yatırımlara sahiptir.
:
5. Vestel
Vestel Elektronik, 1984 yılında Zorlu Grubu bünyesinde kurulmuştur. Merkezi Manisa’da yer alan şirket, özellikle tüketici elektroniği ve beyaz eşya üretiminde uzmanlaşmıştır. 1994 yılında Ahmet Nazif Zorlu tarafından satın alınarak Zorlu Holding çatısı altına katılmıştır.
Vestel, Türkiye’nin en büyük teknoloji üreticilerinden biri olmanın yanı sıra, Avrupa pazarında da uzun yıllardır etkin olarak faaliyet göstermektedir. Özellikle televizyon üretiminde OEM (Original Equipment Manufacturer) modelinde Avrupa’nın önde gelen markalarına ürün sağlamaktadır.
Yılda 15 milyondan fazla cihaz üretebilen Vestel City, Avrupa’nın en büyük entegre üretim komplekslerinden biridir. Şirket, LED TV, akıllı telefon, beyaz eşya, dijital cihazlar ve bilgi teknolojileri ürünleri üretmektedir.
Vestel markası, İngiltere, Fransa, Almanya, İspanya ve İtalya gibi pazarlarda doğrudan veya iş ortakları aracılığıyla bulunmaktadır. Avrupa’daki büyümesini kendi markasıyla da sürdüren Vestel, ihracat odaklı büyüme stratejisini benimseyen bir Türk sanayi markasıdır.
Ayrıca akıllı şehir, enerji çözümleri ve mobil şarj istasyonları gibi yeni nesil teknolojilere de yatırım yapmaktadır.
6. Ford Otosan
Ford Otosan, 1959 yılında Koç Holding ile Ford Motor Company ortaklığında kurulan bir otomotiv şirketidir. Merkezi Kocaeli’de bulunan şirket, Türkiye’nin en büyük ticari araç üreticisi konumundadır.
Ford Otosan, Transit, Transit Custom, Courier gibi ticari araç modellerinin üretimini Türkiye’de gerçekleştirmektedir. Özellikle Avrupa pazarına yapılan ihracatlarda büyük pay sahibidir.
Şirketin Kocaeli ve Eskişehir’de büyük ölçekli üretim tesisleri bulunurken, 2022 yılında Romanya Craiova fabrikasını da devralarak Avrupa’daki doğrudan üretim kapasitesini artırmıştır. Bu adım, şirketin Avrupa’da üretim yapan ilk Türk otomotiv markası olmasını sağlamıştır.
Ford Otosan, elektrikli araç dönüşümüne de yatırım yaparak 2023 itibarıyla E-Transit üretimine başlamıştır. Avrupa’ya gönderilen Ford ticari araçlarının büyük bölümü Türkiye’de üretilmektedir.
Şirket aynı zamanda Ar-Ge yatırımlarıyla dikkat çeker. İstanbul’da yer alan Ar-Ge merkezinde, motor teknolojileri, batarya sistemleri ve otonom sürüş çözümleri üzerine çalışmalar yürütmektedir.
Ford Otosan, Türkiye’nin teknoloji, mühendislik ve ihracat gücünü temsil eden önemli bir otomotiv markasıdır.
7. Ziraat Bankası
Ziraat Bankası, 1863 yılında Osmanlı Devleti döneminde, dönemin Maliye Nazırı Midhat Paşa tarafından kurulmuştur. Kuruluş amacı, kırsal kesimdeki çiftçilere finansman sağlamaktı. Bu yönüyle Türkiye’nin ilk kamu bankası olma özelliğini taşır.
Cumhuriyet döneminde yeniden yapılandırılan banka, zamanla ülke genelinde şubeleşmiş ve bireysel/ticari bankacılık hizmetlerini genişletmiştir. Merkezi Ankara olan Ziraat Bankası, günümüzde devlet bankası statüsünde faaliyet göstermektedir.
Avrupa’da Almanya, Fransa, Bosna-Hersek, Karadağ ve Kosova başta olmak üzere birçok ülkede şubeleri ve temsilcilikleri bulunur. Özellikle Avrupa’da yaşayan Türk vatandaşlarının havale, kredi ve mevduat işlemlerinde önemli bir rol oynamaktadır.
Tarım finansmanı, kalkınma kredileri, konut finansmanı ve KOBİ destekleri gibi ürünlerle Türkiye içindeki faaliyetlerini sürdürürken, Avrupa’da daha çok bireysel bankacılık ve döviz işlemleriyle öne çıkmaktadır.
Ziraat Bankası iştirakleri arasında Ziraat Katılım, Ziraat Sigorta, Ziraat Portföy, Ziraat Yatırım gibi şirketler yer alır. Bu yapılanma, bankanın entegre finansal hizmet sağlayıcısı olmasını sağlamaktadır.
8. Akbank
Akbank, Sabancı Ailesi tarafından 1948 yılında Adana’da kurulmuştur. Başlangıçta pamuk üreticilerine finansman sağlamak amacıyla kurulan banka, kısa sürede İstanbul’a taşınmış ve ulusal çapta bir finans kuruluşuna dönüşmüştür.
Bugün merkezi İstanbul’da yer alan Akbank, bireysel, ticari, kurumsal ve yatırım bankacılığı alanlarında hizmet sunar. Türkiye’nin önde gelen özel bankalarından biridir.
Avrupa genelinde Almanya, Hollanda, Lüksemburg gibi ülkelerde temsilcilikleri bulunan banka, özellikle döviz işlemleri ve dış ticaret finansmanı alanlarında faaliyet göstermektedir.
Ak Yatırım, Aklease, Ak Portföy gibi iştiraklerle finansal hizmet ağını genişleten banka, dijital bankacılık yatırımlarına da büyük kaynak ayırmaktadır.
2023 yılı itibarıyla toplam aktif büyüklüğü 2,2 trilyon TL seviyelerine ulaşmış ve yurt dışında da bankacılık lisanslarıyla hizmet sunmaya devam etmektedir.
Akbank, uluslararası finans kuruluşlarıyla kurduğu ilişkilerle de sermaye piyasalarında aktif rol oynamaktadır. Banka ayrıca Citibank’ın bir dönem hissedarı olmasıyla da global anlamda tanınır hale gelmiştir.
9. Garanti BBVA
Garanti Bankası, 1946 yılında kurulmuştur. Merkezi İstanbul’da bulunan banka, bireysel ve kurumsal bankacılık, yatırım hizmetleri, sigorta ve leasing gibi çok sayıda alanda faaliyet gösterir.
2011 yılında İspanya merkezli BBVA (Banco Bilbao Vizcaya Argentaria), Garanti’nin %24.9 oranında hissesini satın alarak stratejik ortaklık kurmuştur. Bu ortaklık zamanla derinleşmiş ve BBVA, hisselerin büyük bölümünü devralarak bankanın ana hissedarı haline gelmiştir.
Bugün Garanti BBVA, BBVA Grubu çatısı altında faaliyet göstermektedir. Avrupa’da temsilcilikleri ve dış ticaret ofisleriyle dış pazarlarda yer almaktadır.
Garanti BBVA, dijital bankacılık alanında Türkiye’nin öncü bankalarındandır. Mobil ve internet bankacılığı çözümleri, müşteri deneyimi odaklı teknolojik yatırımlarla desteklenmektedir.
Banka aynı zamanda Garanti Emeklilik, Garanti Yatırım, Garanti Factoring, Garanti Leasing gibi iştirakleriyle tam kapsamlı finansal hizmet sunmaktadır. Avrupa’da hem bireysel Türk müşterilere hem de şirketlere hizmet sağlamaya devam etmektedir.
10. Türkiye İş Bankası
Türkiye İş Bankası, 26 Ağustos 1924 tarihinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatı ve Celâl Bayar’ın öncülüğünde kurulmuştur. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk ulusal bankası olarak hayata geçirilen banka, cumhuriyetin ekonomik bağımsızlık hedeflerinin finansal taşıyıcısı olmuştur. Bankanın kuruluş sermayesinin önemli bir bölümü Mustafa Kemal Atatürk tarafından karşılanmıştır.
İlk şubesi Ankara’da açılan banka, kuruluş döneminde sadece 10 personelle hizmet vermekteydi. 1932 yılında Almanya’nın Hamburg kentinde ilk yurt dışı şubesini açarak, Avrupa’ya açılan ilk Türk bankası olma özelliğini kazandı.
Günümüzde İş Bankası, bireysel bankacılık, KOBİ bankacılığı, kurumsal finansman, yatırım bankacılığı ve sigorta alanlarında hizmet veren kapsamlı bir finans kuruluşudur. 2023 yılı itibarıyla toplam aktif büyüklüğü 2,5 trilyon TL’yi aşmıştır.
Avrupa’da başta Almanya, Fransa, Hollanda, İsviçre ve Bulgaristan olmak üzere çeşitli ülkelerde İşbank AG iştiraki aracılığıyla bankacılık faaliyetlerini sürdürmektedir. Ayrıca Kosova, Irak, İngiltere ve Bahreyn gibi ülkelerde şubeleri bulunmaktadır.
İştirakleri arasında Anadolu Sigorta, Anadolu Hayat Emeklilik, Şişecam, İş Yatırım, Softtech, İş Leasing, İş GYO gibi pek çok büyük şirket yer alır. Bu yapı sayesinde banka sadece finans değil, sanayi, teknoloji ve yatırım sektörlerinde de etkilidir.
Türkiye İş Bankası, 100 yıllık tarihiyle hem Türkiye’nin ekonomik tarihinde önemli bir yere sahiptir hem de Avrupa’daki faaliyetleriyle küresel ölçekli bir bankacılık oyuncusu haline gelmiştir.